მიმდინარე წლის იანვრის ბოლოს გარკვეული პრობლემები შეექმნა 500 კვ ეგხ „კავკასიონის“ ფუნქციონირებას კოდორის ხეობაში გამავალ მონაკვეთზე. 2024 წლის 01 აპრილს განხორციელდა 500 კვ ეგხ „კავკასიონის“ ვერტმფრენით შემოფრენა.
ვერტმფრენი დაჯდა კოდორის ხეობაში ეგხ „კავკასიონის“ N219 საყრდენთან ახლოს, საიდანაც მოხდა ეგხ-ს N232 საყრდენის მიმართულებით (ნახარის უღელტეხილის მიმართულებით) ფეხით გადადგილება დაზიანების ადგილის მოსაძებნად. ეგხ „კავკასიონის N219 საყრენიდან ნახარის უღელტეხილის მიმართულებით სატრანსპორტო გზა გადაკეტილია მთიდან ჩამოშლილი
At the end of January this year, there were some problems with the operation of the 500 sq.m. “Caucasion” on the section passing through the Kodori valley. On April 1, 2024, a 500-square-meter “Caucasion” helicopter flight was carried out.
The helicopter landed in the Kodori valley near the N219 base of the “Kavkasion” road, from where it was moved in the direction of the N232 road (in the direction of the Nakhari pass) to search for the damage site. The traffic road from the N219 footing of Kavkasion in the direction of Nakhari Pass is blocked by a large mass of rock that fell from the mountain. As a result of inspection, in the N224-N225 mall of the former “Kavkasion” one damaged wire of the “А” phase was found, which was broken 25 meters away from the N225 support. The other side of the said wire was hung on the rope suspension rollers implemented instead of the N224 support.
On the way to the Kodori valley from the N219 base of the EGK, there were multiple avalanches on the way, which posed a danger to the personnel participating in the EGK survey.
Due to the danger of avalanches, depending on the safety of life and health of the personnel, it was considered impossible to safely reach the place of damage and free the “А” phase from the broken wire until the end of the avalanche descent process.
Depending on the meteorological conditions, as soon as it was possible to safely reach the place of damage to the cable, the staff of Sakrusenergo was ready to enter the Kodori valley and perform the planned works at the given stage, which would allow the so-called “Kavkasion” to continue functioning (with 20% limited capacity). In particular: the damaged wire had to be cut and removed from the other wires of the so-called “Kavkasion” “А” phase, for which it would be necessary to fly from Sukhumi to Kodori valley at least twice to transport personnel and return.
On April 16 and 19, together with 5 employees of Chernomorenergo, the employees of JSC Sakrusenergo, head of design and construction service Yuri Nadiradze and Tbilisi SSU foreman Vakhtang Chubinidze flew from Sukhumi to Kodori valley to eliminate the defect mentioned on the “Caucasion”.
The helicopter landed in the Kodori valley near the N219 support of the “Kavkasion” railway station, from where the personnel had to walk in the direction of the N225 support of the railway station (in the direction of the Nakhari pass). Before arriving at the site, they had to cross the swollen river several times and transfer the necessary materials and equipment for the work.
On April 16, the personnel could only cut the damaged cable of phase “А” from the N223 and N225 masts of the so-called “Kavkasion”. On April 19, going to the rope suspensions and cutting the damaged wire from the wire holding rollers.
After the completion of the mentioned works and the return of personnel from Kodori valley to Sukhumi, the transmission line was tested under voltage.
On April 19, at 21:00, the “Kavkasion” substation of EKG was tested under voltage to the N44 tower of EKG, which is located on the territory of Russia, in the Republic of Karachay-Cherkessia (the distance from the substation to the N44 tower of EKG “Kavkasion” is 120 km). The transmission line caught the voltage.
On April 20, on the N44 mast of the former “Kavkasion”, the loops were connected and the line was smoothed to the Centralnaya substation.
On April 20, at 5:47 p.m., the so-called “Kavkasion” came from the Centralnaya substation. The transmission line could not hold the voltage. The damage location tracking device recorded a distance of 330.9 kilometers from the Centralnaya substation, which is located in the Kodori Gorge in the vicinity of the N156 mast. The mentioned section of the so-called “Kavkasion” was tested on April 19 from the substation Jvari and the line caught the voltage. A 120-km section up to the N44 tower of the EGK was under voltage, including the section passing through the Kodori Gorge of the EGK, where the instrument showed damage to the line.
Based on the above, a decision was made to test the so-called “Kavkasion” under voltage from the cross station. On April 21, at 00:00 and 03:00, the so-called “Kavkasion” again tried under voltage from the Subsad crossing, this time to the Centralnaya substation – 400 km. The transmission line caught the voltage. In order to determine the symmetry of the voltages, the substation from Javari was placed under the same voltage again on April 21 at 14:35. Due to the symmetry of the voltages, it was requested to put the so-called “Caucasion” under voltage from the Centralnaya substation, which was carried out on April 21 at 15:00 and 08:00. The power line caught the voltage.
Currently, the transmission line is in working condition and is at the disposal of the National Dispatch Center of JSC “State Electric System of Georgia”.
It should be taken into account that until the completion of the work of replacing the 500 kV N226 support with rope suspension (which can be carried out in 2024-2026), its load will not be allowed without reducing it by 20% within the operational limits.
Currently, JSC GE “Sakrusenergo” has completed the design and cost accounting of the approach road from the N219 support to the N226 support of the 500 kV power plant “Kavkasion” and the preparation of the design and cost accounting documentation for the replacement of the N226 support with rope suspension.
კლდის დიდი მასით. დათვალიერების შედეგად ეგხ „კავკასიონის“ N224-N225 მალში აღმოჩენილი იქნა „А“ ფაზის დაზიანებული ერთი სადენი, რომელიც გაწყვეტილი იყო N225 საყრდენიდან 25 მეტრის მოშორებით. აღნიშნული სადენის მეორე მხარე გადაკიდებული იყო N224 საყრდენის ნაცვლად განხორციელებულ ბაგირული დაკიდების გორგოლაჭებზე.
კოდორის ხეობაში გადაადგილებისას ეგხ-ს N219 საყრდენიდან ზემოთ, გზაში ადგილი ქონდა ზვავების მრავალჯერად ჩამოსვლას, რამაც საფრთხე შეუქმნა ეგხ-ს დათვალიერებაში მონაწილე პერსონალს.
ზვავსაშიშროების გამო, პერსონალის სიცოცხლის და ჯანმრთელობის უსაფრთხოებიდან გამომდინარე, ზვავების ჩამოსვლის პროცესის დასრულებამდე შეუძლებლად იქნა მიჩნეული დაზიანების ადგილამდე უსაფრთხოდ მისვლა და „А“ ფაზის განთავისუფლება გაწყვეტილი სადენისაგან.
მეტეოროლოგიური პირობებიდან გამომდინარე, სადენის დაზიანების ადგილამდე უსაფრთხოდ მისვლის შესაძლებლობისთანავე საქრუსენერგოს პერსონალი მზად იყო კოდორის ხეობაში ჩასასვლელად და მოცემულ ეტაპზე დაგეგმილი სამუშაოების შესასრულებლად, რაც ეგხ „კავკასიონს“ მისცემდა ფუნქციონირების გაგრძელების საშუალებას (20%-ით შეზღუდული სიმძლავრით). კერძოდ: დაზიანებული სადენი უნდა ჩაჭრილიყო და მოცილებულიყო ეგხ „კავკასიონის“ „А“ ფაზის სხვა სადენებს, რისთვისაც საჭირო იქნებოდა სოხუმიდან მინიმუმ ორჯერადი გაფრენა კოდორის ხეობაში პერსონალის გადასაყვანად და უკან დასაბრუნებლად.
ეგხ „კავკასიონზე“ აღნიშნული დეფექტის აღმოსაფხვრელად სს გეს „საქრუსენერგოს“ თანამშრომლები პროექტირებისა და მშენებლობის სამსახურის უფროსი იური ნადირაძე და თბილისის სსუ-ს ოსტატი ვახტანგ ჩუბინიძე 16 და 19 აპრილს ჩერნომორენერგოს 5 თანამშრომელთან ერთად სოხუმიდან გაფრინდნენ კოდორის ხეობაში.
ვერტმფრენი ჯდებოდა კოდორის ხეობაში ეგხ „კავკასიონის“ N219 საყრდენთან ახლოს, საიდანაც ეგხ-ს N225 საყრდენის მიმართულებით (ნახარის უღელტეხილის მიმართულებით) პერსონალის გადაადგილება უხდებოდა ფეხით. ადგილზე მისვლამდე მათ უწევდა ადიდებულ მდინარეზე რამდენჯერმე გადასვლა და სამუშაოთა შესრულებისათვის საჭირო მასალებისა და მოწყობილობები გადატანა.
16 აპრილს, პერსონალმა შეძლო მხოლოდ ეგხ „კავკასიონის“ N223 და N225 ანძებიდან „А“ ფაზის დაზიანებული სადენის ჩაჭრა. 19 აპრილს კი ბაგირული დაკიდეების გვარლებზე გასვლა და სადენის დამჭერი გორგოლაჭებიდან დაზიანებული სადენის ჩაჭრა.
აღნიშნული სამუშაოების დასრულებისა და პერსონალის კოდორის ხეობიდან სოხუმში დაბრუნების შემდეგ გადამცემი ხაზი მოისინჯა ძაბვის ქვეშ.
19 აპრილს 21 საათზე ეგხ „კავკასიონი“ ქვესადგური ჯვარიდან მოისინჯა ძაბვის ქვეშ ეგხ-ს N44 ანძამდე, რომელიც განთავსებულია რუსეთის ტერიტორიაზე, ყარაჩაი-ჩერქეზეთის რესპუბლიკაში (მანძილი ქვესადგური ჯვარიდან ეგხ „კავკასიონის“ N44 ანძამდე 120 კმ-ია). გადამცემმა ხაზმა ძაბვა დაიჭირა.
20 აპრილს ეგხ „კავკასიონის“ N44 ანძაზე განხორციელდა მარყუჟების შეერთება და ხაზის გამთლიანება ქვესადგურ ცენტრალნაიამდე.
20 აპრილს 17 სთ-სა და 47 წუთზე ეგხ „კავკასიონი“ მოისინჯა ქვესადგურ ცენტრალნაიადან. გადამცემმა ხაზმა ძაბვა ვერ დაიჭირა. დაზიანების ადგილის მაფიქსირებელმა ხელსაწყომ დააფიქსირა მანძილი 330,9 კილომეტრი ქვესადგურ ცენტრალნაიადან, რომელიც ხვდება კოდორის ხეობაში N156 ანძის მიდამოებში. ეგხ „კავკასიონის“ აღნიშნული მონაკვეთი გამოცდილი იყო 19 აპრილს ქვესადგურ ჯვარიდან და ხაზმა ძაბვა დაიჭირა. ძაბვის ქვეშ იდგა 120 კმ მონაკვეთი ეგხ-ს N44 ანძამდე, მათ შორის ეგხ-ს კოდორის ხეობაში გამავალი მონაკვეთიც, სადაც ხელსაწყომ აჩვენა ხაზის დაზიანება.
აღნიშნულიდან გამომდინარე მიღებული იქნა გადაწყვეტილება ეგხ „კავკასიონის“ ძაბვის ქვეშ მოსინჯვაზე ქვესადგურ ჯვარიდან. 21 აპრილს, 00 სთ-სა და 03 წუთზე ეგხ „კავკასიონი“ კვლავ მოისინჯა ძაბვის ქვეშ ქვესადურ ჯვარიდან, ამჯერად ქვესადგურ ცენტრალნაიამდე – 400 კმ. გადამცემმა ხაზმა ძაბვა დაიჭირა. ძაბვების სიმეტრიულობის დადგენის მიზნით ქვესადგურ ჯავარიდან ეგხ ძაბვის ქვეშ კვლავ დადგა 21 აპრილს 14 სთ-სა და 35 წუთზე. ძაბვების სიმეტრიულობიდან გამომდინარე მოთხოვნილი იქნა ეგხ „კავკასიონის“ ძაბვის ქვეშ დაყენება ცენტრალნაიას ქვესადგურიდან, რომელიც განხორციელდა 21 აპრილს 15 სთ-სა და 08 წთ-ზე. ელექტროგადამცემმა ხაზმა ძაბვა დაიჭირა.
ამჟამად გადამცემი ხაზი იმყოფება მუშა მდგომარეობაში და სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემის“ ეროვნული სადისპეტჩერო ცენტრის განკარგულებაშია.
გასათვალისწინებელია, რომ 500 კვ ეგხ N226 საყრდენის ბაგირული დაკიდებით შეცვლის სამუშაოების დასრულებამდე (რომლის განხორციელებაც შესაძლებელი იქნება 2024-2026 წწ-ში) მისი დატვირთვა საოპერაციო ზღვრების ფარგლებში 20%-ით შემცირების გარეშე დაუშვებელი იქნება.
ამჟამად სს გეს „საქრუსენერგოს“ დასრულებული აქვს 500 კვ ეგხ „კავკასიონის“ N219 საყრდენიდან N226 საყრდენამდე მისასვლელი გზის საპროექტო-სახარჯთაღრიცხვო და N226 საყრდენის ბაგირული დაკიდებით შეცვლის საპროექტო და სახარჯთაღრიცხო დოკუმენტაციების მომზადება.
